Budowa komputera
Analizując budowę komputera skupimy się przede wszystkim na trzech jej aspektach:
- Jednostka centralna - elementy budowy jednostki centralnej komputera.
- Urządzenia wejścia - niektóre urządzenia służące do wprowadzania danych do komputera.
- Urządzenia wyjścia - urządzenia służące do wyprowadzania danych.
Jednostka centralna
płyta główna | procesor | pamięć wewnętrzna | pamięć zewnętrzna
karty rozszerzeń | obudowa
Płyta główna
Podstawowe parametry płyty głównej:
- rodzaj zamontowanego Chipsetu:
- dla procesorów firmy Intel;
- dla procesorów AMD;
- rodzaj zamontowanego układu Bios (Award, Ami, Phoenix);
- częstotliwość zegara magistrali systemowej (zewnętrzna) (FSB);
- pamięć Cache - obecnie montowana wewnątrz procesora;
- rodzaj gniazda dla poszczególnych procesorów (Slot / Socket);
- ilość gniazd modułów pamięci RAM oraz maksymalna ilość pamięci możliwej do zainstalowania w systemie;
- ilość wolnych gniazd dla kart rozszerzających (ISA, PCI, Dual PCI, AGP, PCI Express x1, PCI Express x16);
- max. częstotliwość taktowania procesora;
- złącza IDE, Serial ATA;
- porty i złącza: COM, LPT, USB 1.1, USB 2.0, IEEE 1394 (inaczej Firewire, iLink), SCSI.
Tab.1. Gniazda umieszczone z tyłu komputera:
PS/2 |
Gniazdo klawiatury i myszy. |
COM COM 2 |
Złącza szeregowe. |
LPT 1 |
Złącza równoległe. |
USB |
Uniwersalna szyna danych - możliwe podłączenie każdego urządzenia wyposażonego w to złącze. |
Procesor
Rodzaje procesorów:
- Intel: Pentium III, Pentium IV, Celeron, Celeron II,
- AMD: Atlon, Duron, Athlon XP +, Athlon 64;
Podstawowe parametry procesorów:
- zewnętrzna częstotliwość taktowania procesora (FSB),
- wewnętrzna częstotliwość taktowania procesora (zazwyczaj jest to pomnożona zewnętrzna częstotliwość pracy, np. Pentium III 667 - cz. zewn. to 133 MHz, wewnętrzna 667 MHz = 5 * 133 MHZ) - częstotliwość, z jaką pracuje jądro procesora,
- ilość pamięci Cache L1 i L2,
- zestaw dostępnych rozkazów (oprócz standardowych dodatkowo MMX, SSE, 3D-NOW),
- rodzaj zastosowanej obudowy i wyprowadzeń.
Najważniejsze elementy procesora:
- CPU - Central Procesor Unit (całość),
- ALU - Arithmetic Logic Unit (główna jednostka wykonawcza, moduł arytmetyczno-logiczny),
- FPU - Floating Point Unit (jednostka zmiennoprzecinkowa, koprocesor arytmetyczny);
- SIMD - Single Instruction Multiple Data (wykonywanie tej samej instrukcji na wielu danych jednocześnie),
- Cache L1, L2 - szybka pamięć wewnętrzna.
Pamięć wewnętrzna
RAM - pamięć operacyjna (robocza) komputera.
Rodzaje najczęściej stosowanej pamięci RAM:
- SRAM - statyczna pamięć RAM (nie wymaga odświeżania); pamięć bardzo szybka, ale również bardzo kosztowna; stosowana na pamięć Cache;
- DRAM - dynamiczna pamięć RAM (co pewien czas trzeba w niej odświeżać informacje) - moduły FPM i SIMM;
- SDRAM - pamięć DRAM wyposażona w interfejs synchroniczny; dzięki temu wewnętrzne sygnały taktujące generowane są na podstawie zegara systemowego (moduły DIMM);
- DDR SDRAM - (Double Data Rate SDRAM) - sygnał przesyłany jest na obydwu zboczach sygnału zegarowego, co podwaja prędkość działania tych pamięci;
- RDRAM (Rambus Direct RAM) - bardzo szybka pamięć RAM.
ROM – Pamięć stała, tylko do odczytywania.
Informacja jest przechowywana stale nie ulega zniszczeniu ani zmianie. Pojemność tej pamięci jest zazwyczaj ograniczona. Przechowuje się w niej informacje o systemie operacyjnym niezbędne do podjęcia pracy po wyłączeniu zasilania. Pamięć ROM nie może być modyfikowana, można z niej tylko odczytywać dane. Z tego też względu służą do przechowywania kluczowych informacji jak np. konfiguracja BIOS'u czy modemu.
Pamięć zewnętrzna (pamięć masowa)
Służy do przechowywania dużych ilości danych;
Przykłady:
- stacje dyskietek (FDD - Flopy Disc Drive) - służy do zapisu i odczytu dysków elastycznych.
- dyski twarde (HDD - Hard Disc Drive) - urządzenie służące do zapisu i odczytu gromadzonych informacji; pojemność mierzy się odpowiednio w MG i GB; dyski twarde są podstawowym nośnikiem danych w komputerze; umieszczone są zwykle na stałe w obudowie komputera; składają się z kilku lub kilkunastu płaskich, okrągłych dysków, których powierzchnie służą do przechowywania informacji.
- napęd CD-ROM - napęd służący tylko do odczytu dysków CD, CD-R, CD-RW, CD-Audio itd.; pojemność standardowej płyty CD wynosi 650 MB (dziś 700 MB);
- napęd DVD-ROM - napęd służący tylko do odczytu dysków DVD-ROM, możliwe jest na nim również odtwarzanie płyt CD.
Karty rozszerzeń
Karty umożliwiające rozszerzenie podstawowych funkcji komputera o kolejne, wzbogacające jego działanie.
Przykłady:
- karta grafiki - karta rozszerzeń, umiejscawiana na płycie głównej poprzez gniazdo AGP (coraz rzadziej PCI, wyłącznie w bardzo starych modelach ISA); odpowiada w komputerze za obraz wyświetlany przez monitor; karty graficzne różnią się między sobą szybkością pracy, wielkością pamięci RAM, wyświetlaną rozdzielczością obrazu, liczbą dostępnych kolorów oraz częstotliwością odświeżania obrazu; karta graficzna składa się z czterech podstawowych elementów: płytki drukowanej, głównego procesora, pamięci wideo i układu RAMDAC (który często jest zintegrowany z procesorem w jednej obudowie);
- karta dźwiękowa - umożliwia odważanie dźwięków przez komputer;
- modem - pozwala na dołączenie komputera z siecią Internet poprzez stacjonarną linię telefoniczną;
- karta sieciowa - umożliwia połączenie komputera z innym komputerem lub z siecią komputerową.
Obudowa komputera
Jest to jak gdyby skóra komputera. W jej wnętrzu umieszczana jest jednostka centralna wraz z kartami rozszerzeń. Rodzaj obudowy może zadecydować o rodzaju płyty głównej umieszczonej wewnątrz niej, a co za tym idzie również o innych parametrach komputera (rodzaj procesora, ilość pamięci czy kart rozszerzeń). Rozmieszczenie elementów na płycie głównej jest standaryzowane (np. ATX).
Rys.2. Rodzaje obudów komputera
Urządzenia wejścia
Skaner | Aparat cyfrowy
Skaner
Przekształca optyczne informacje na komputerowe dane; za pomocą czujników bada kolor i jasność odczytywanego obrazu; po przekazaniu informacji o obrazie do komputera można je w dowolny sposób modyfikować.
Parametry skanera:
- wielkość obszaru skanowania,
- rozdzielczość optyczna (mierzona w DPI) - gęstość elementów światłoczułych na listwie przesuwanej nad skanowaną ilustracją; im jest ich więcej, tym więcej szczegółów jest w stanie wychwycić; rozdzielczość podawana jest w postaci dwóch liczb (np. 300x600 dpi.); pierwsza z nich odnosi się do liczby elementów skanujących znajdujących się na jednym calu powierzchni elementu; każdy z takich elementów tworzy jeden piksel informacji w osi poziomej; druga liczba oznacza odległość (lub krok), o jaką ramię przesuwa się pomiędzy ekspozycjami. Liczba 600 dpi oznacza więc że każda nowa próbka jest tworzona co 1/600 cala.
- głębia kolorów - ile bitów informacji potrzebnych jest do opisania koloru punktu w standardzie RGB - im większa jest to liczba, tym więcej kolorów skaner potrafi rozróżnić, np.:
o rozdzielczość interpolowana - umiejętność sztucznego podwyższania rozdzielczości otrzymywanego obrazu cyfrowego; między wczytane punkty obrazu wstawiane są kolejne, których jasność i kolor wyliczone są przez program na podstawie wartości punktów sąsiednich, zwiększanie rozdzielczości interpolowanej zwiększa wielkość ilustracji, lecz obraz nie zawiera przez to więcej szczegółów.
o
o
o
Rys. Zasada działania skanera, źródło PC World Computer
________________________________________
Aparat cyfrowy
Nie potrzebuje filmu fotograficznego; docierający do niego obraz trafia na matrycę LCD lub CMOS, gdzie jest przetwarzany i zapisywany w postaci cyfrowej (zazwyczaj na karcie pamięci Flash). Najważniejsze parametry:
o rozdzielczość (wielkość matrycy),
o technologia CCD lub CMOS,
o zoom optyczny i cyfrowy.
________________________________________